Jedną z głównych przyczyn wypadków i śmiertelności dzikich ptaków jest działalność człowieka. Ranne i chore ptaki pozostawione bez pomocy i specjalistycznej opieki, nie mają szansy na przeżycie.

Poszkodowane ptaki wymagają specjalistycznej opieki weterynaryjnej i odpowiednich warunków do rehabilitacji, które zapewnić mogą jedynie ośrodki rehabilitacji ptaków dzikich. Przy odpowiednim leczeniu i opiece ptaki mają dużą szansę na powrót do naturalnego środowiska.

Ośrodek Rehabilitacji Ptaków Dzikich w Bukwałdzie

W województwie warmińsko-mazurskim działa 9 ośrodków rehabilitacji ptaków dzikich. Ośrodek Rehabilitacji Ptaków Dzikich w Bukwałdzie, prowadzony przez Fundację Albatros jest największym z nich. Każdego roku przyjmujemy o około 20% więcej pacjentów niż w poprzednim. Prognozujemy, że ta tendencja będzie się utrzymywać jeszcze wiele lat.

W 2019 przyjęliśmy 810 ptaków, w roku 2020 ich liczba przekroczyła 1000. Ponad połowa ptaków po zakończonym leczeniu wraca na wolność. Bez opieki weterynaryjnej nie miałyby żadnej szansy na przeżycie.

W ośrodku ptaki są leczone i rehabilitowane, tak by jak najszybciej mogły wrócić do swojego naturalnego środowiska. Według dotychczasowych danych procent skutecznych wyleczeń oscyluje pomiędzy 40 a 60.

ORPD w Bukwałdzie zapewnia stałą opiekę weterynaryjną i pielęgniarsko-opiekuńczą. W okresie lęgowym, kiedy oprócz leczenia ptaków, trzeba także zajmować się odchowywaniem piskląt i podlotów, pracownicy ośrodka pacjentami zajmują się nierzadko całą dobę.

Ośrodek posiada rozbudowaną infrastrukturę (lecznica, specjalne woliery rehabilitacyjne, ambulatorium, odchowalnia piskląt) oraz specjalistyczny sprzęt (m.in. aparat rentgenowski, cieplarki dla piskląt, aparat do narkozy wziewnej i stół operacyjny oraz narzędzia do chirurgii ortopedycznej). Wszystko to pozwala na udzielenie pomocy potrzebującym ptakom na miejscu, bez konieczności przewożenia ich do innych placówek. Ze względu na ciągły wzrost liczby pacjentów, ośrodek jest stale rozbudowywany i doposażany. Intensywne użytkowanie powoduje, że istniejąca infrastruktura stale wymaga bieżących zabezpieczeń i remontów.

Ptasia Akademia

Kolejną istotną kwestią jest sytuacja ptaków, które ze względu na trwały uszczerbek na zdrowiu nie mogą wrócić do swojego naturalnego środowiska. Takie ptaki znajdują swoje miejsce w azylach, w których mają dożywotnią specjalistyczną opiekę i odpowiednie warunki do życia. Jednym z takich miejsc jest prowadzona przez nas Ptasia Akademia, wyjątkowe miejsce stworzone dla ptaków i ludzi.  Akademia realizuje dwa cele – po pierwsze jest azylem dla niepełnosprawnych ptaków, po drugie jest ośrodkiem edukacji ekologicznej i ornitoterapii.

W ramach Ptasiej Akademii prowadzimy systematyczną edukację w formie zajęć, konkursów i prelekcji organizowanych głównie dla dzieci i młodzieży. Dzięki obecności ptaków, możliwości ich obserwacji i współobcowania z nimi stworzyliśmy w akademii wyjątkową przestrzeń do multisensowycznej edukacji. Zajęcia prowadzone są z pasją przez specjalistów i naukowców w towarzystwie mieszkańców akademii, z użyciem infrastruktury akademii i różnego rodzaju materiałów edukacyjnych. Ptasią Akademię można odwiedzać w ramach zajęć grupowych lub indywidualnie, korzystając z przygotowanych map i tablic edukacyjnych na terenie ośrodka.

Obecnie w azylu przebywa około 100 ptaków, przedstawicieli 20 różnych gatunków.

Ptasia Straż

Oprócz specjalizacji z zakresie leczenia i rehabilitacji, przez lata intensywnej działalności wypracowaliśmy procedury dotyczące przeprowadzania interwencji dotyczących pomocy rannym ptakom. Obejmują one zasady udzielania pierwszej pomocy rannym ptakom przed przewiezieniem ich do ośrodka i prawidłowego zabezpieczenia ich do transportu.

Od 2017 roku przy Fundacji Albatros na terenie powiatu olsztyńskiego działa Ptasia Straż – grupa wolontariuszy, którzy po specjalistycznym przeszkoleniu zajmują się interwencjami. Sprawne udzielenie pierwszej pomocy rannym ptakom, zwiększa ich szansę na wyzdrowienie. Strażnicy poza interwencjami, angażują się również w inne działania fundacji. Obecnie w szeregach Ptasiej Straży jest prawie 60 wolontariuszy, z których około 40 stale współpracuje przy działalności interwencyjnej i edukacyjnej fundacji. Jest to innowacyjny projekt w skali całego kraju, który systematycznie rozwijamy.

Symbiosis

Projekt SYMBIOSIS ma na celu wypracowanie nowoczesnych rozwiązań dla edukacji ekologicznej w Polsce opartych na działalności ośrodków rehabilitacji dzikich zwierząt.  Jego istotną składową jest sieć ośrodków rehabilitacji zwierząt (SOR) – pionierskie na skalę naszego kraju rozwiązanie zaproponowane przez Fundację Albatros, którego celem jest zwiększenie efektywności działania poszczególnych placówek poprzez system współpracy i jednolity program działania oraz finansowania.

Już w 2007 roku Fundacja Albatros zainicjowała powstanie sieci ośrodków rehabilitacji w regionie Warmii i Mazur – pierwszego tego typu porozumienia ośrodków w Polsce. Od początku idea ta była realizowana przy współpracy i pod patronatem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie. Od tamtej pory, początkowo w ramach projektu o nazwie Ptasi Ambulans, potem wcielonego do międzynarodowego projektu SYMBIOSIS, fundacja systematycznie wspiera grono osób zajmujących się rehabilitacją dzikich zwierząt przez cykl konferencji, szkoleń i seminariów: zrealizowała 2 kursy dla pielęgniarzy dzikich zwierząt, cztery seminaria i trzy międzynarodowe konferencje, które były i są jedynymi wydarzeniami w branży realizowanymi na tę skalę w Polsce.

Obecnie fundacja realizuje projekt dofinansowany z Funduszy Europejskich (POIŚ) „Symbiosis – ochrona ex-situ i edukacja ekologiczna w działalności polskich ośrodków rehabilitacji zwierząt – wzmocnienie potencjału sieci na Warmii i Mazurach”, w ramach którego wybudowała i wyposażyła nowoczesną lecznicę dla dzikich ptaków, zmodernizowała infrastrukturę ośrodka w Bukwałdzie i wspiera działalność wszystkich ośrodków w regionie oraz organizuje międzynarodowe konferencje w tej dziedzinie i działania edukacyjne na skalę całego kraju (cykl filmów dokumentalnych).